Παράκαμψη προς το κυρίως περιεχόμενο

οι πρώτοι οικισμοί στην ανθρώπινη ιστορία δημιουργήθηκαν κοντά σε λίμνες ή ποτάμια, καθώς οι περιοχές αυτές ευνόησαν την ανάπτυξη της γεωργίας και της κτηνοτροφίας. Οι δραστηριότητες αυτές ουσιαστικά εξασφάλιζαν τροφή στις πρώτες κοινωνίες και ως εκ τούτου έγινε εφικτή η μόνιμη εγκατάστασή τους σε μια περιοχή, σημαίνοντας ταυτόχρονα τη δημιουργία των πρώτων οικισμών. Η ανθρώπινη ιστορία ταυτίζεται, λοιπόν, με το νερό, που αποτέλεσε βασική προϋπόθεση της ανάπτυξης του πολιτισμού

Το στοιχείο του νερού θεοποιήθηκε από τους αρχαίους πολιτισμούς, καθώς ήταν ξεκάθαρο ότι χωρίς αυτό η επιβίωση τους θα ήταν αδύνατη. Το νερό ήταν θεότητα, σύμβολο ευτυχίας και ευγονίας, νεότητας και υγείας, αλλά και σύμβολο αφθονίας. Στην ελληνική μυθολογία πολλές θεότητες όπως οι Νύμφες, κόρες του Δία συνδέθηκαν με τα γλυκά νερά και διέθεταν δυνάμεις μαγικές και αναζωογονητικές, ενώ όλοι σχεδόν οι ποταμοί θεοποιήθηκαν. Σήμερα, επίσης, συναντάται σε όλες τις σύγχρονες θρησκείες ως μέσο εξαγνισμού.

Το νερό συνδέθηκε, επιπλέον, από την αρχαιότητα με την επιστήμη της ιατρικής. Έτσι, τα ιαματικά λουτρά ήταν αναπόσπαστο στάδιο της θεραπείας κατά τον Ασκληπιό, ενώ στην Ιπποκρατική θεραπευτική, μελετήθηκε συστηματικά η επίδραση του κλίματος και των θεραπευτικών ιδιοτήτων των νερών στην υγεία, αποτελώντας έτσι τη βάση για την εξέλιξη της σύγχρονης υδροθεραπείας. Η λουτροθεραπεία εξελίχθηκε στην πορεία των χρόνων, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, καθώς μέσω των ιαματικών φυσικών πόρων καλλιεργείται τόσο η σωματική όσο και η ψυχική υγεία.

Η κίνηση του νερού, ο ήχος του, όπως και η αίσθηση της αναζωογόνησης και ευεξίας που αποφέρει πνευματικά και σωματικά στον άνθρωπο επηρέασαν ποικιλοτρόπως τις τέχνες, καθώς το συναντάμε τόσο στη ζωγραφική και στη γλυπτική, όσο και στη μουσική και στη λογοτεχνία. Επιπλέον, συνδέεται άμεσα και με δραστηριότητες όπως ο αθλητισμός (κολύμβηση, water sports κ.ά.), η αναψυχή (πεζοπορίες, canyoning κ.ά.) και ο πολιτισμός (μουσεία νερού, ενυδρεία κ.ά.). Όλα τα παραπάνω, αποτελούν ελάχιστα μόνο παραδείγματα που περιγράφουν τη σχέση του ανθρώπου με το νερό. Σε κάθε περίπτωση, το νερό αποτελεί ένα ζωογόνο για τον άνθρωπο φυσικό στοιχείο που προκαλεί τις αισθήσεις του (ακοή, γεύση, οσμή, αφή, όραση), στοιχείο απαραίτητο για την επιβίωση του αλλά και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής του.

Επιπλέον, το νερό μπορεί να θεωρηθεί και βασικό δομικό στοιχείο, ως προς τη διαμόρφωση τοπίων. Είναι προφανές, πως η φυσική ύπαρξη νερού σε έναν τόπο δημιουργεί ιδιαίτερες περιβαλλοντικές συνθήκες προσελκύοντας και ευνοώντας την ανάπτυξη πολλών ειδών χλωρίδας και πανίδας, ενώ η αλληλεπίδρασή του με τα υπόλοιπα στοιχεία της φύσης δημιουργεί τοπία ιδιαίτερου φυσικού κάλλους αλλά και επιστημονικής σημασίας (Καταρράκτες Έδεσσας, Λίμνη Οχρίδας, Λίμνες Πρεσπών, Σύστημα Λιμνών Βεγορίτιδας – Πετρών – Χειμαδίτιδας και Ζάζαρης κ.ά.).

Δομικές παρεμβάσεις που εισάγουν το νερό σε τεχνητά τοπία έχουν, επίσης, πολλαπλές θετικές επιδράσεις στον άνθρωπο. Παραδείγματος χάρη, το υδάτινο στοιχείο (ποτάμια, ρέματα, λίμνες) στον κλάδο του αστικού σχεδιασμού, εκτός από την εικόνα του φυσικού τοπίου που αποδίδει, βελτιώνει τις μικροκλιματικές συνθήκες μιας περιοχής, λειτουργεί ως διάδρομος κίνησης της αστικής βιοποικιλότητας και ταυτόχρονα αποτελεί ένα κεντρικό αντικείμενο που προσελκύει το ενδιαφέρον των κατοίκων για την ανάπτυξη ποικίλων πολιτιστικών πρακτικών.

Το νερό λοιπόν, αλληλεπιδρά σε μεγάλο βαθμό με τα βιοτικά και αβιοτικά στοιχεία του περιβάλλοντος και αποτελεί, ως σημείο αναφοράς της ζωής, κεντρικό αντικείμενο τόσο της επιστημονικής όσο και της θεωρητικής σκέψης.

youtube video