Στη δύναμη του νερού των καταρρακτών της Έδεσσας, οφείλεται όχι μόνο η δημιουργία του ιδιαίτερου γεωφυσικού περιβάλλοντός της αλλά και η ανάπτυξη του τομέα της βιοτεχνίας και της βιομηχανίας. Από τους αρχαίους χρόνους οι κάτοικοι της περιοχής επεξεργάστηκαν τα αγροτικά προϊόντα και εκμεταλλεύτηκαν την ενέργεια της κίνησης των υδάτων του ποταμού Εδεσσαίου με τον αρχαίο υδραλέτη, εξασφαλίζοντας έτσι τα βασικά προϊόντα της διατροφής τους αλλά και αναπτύσσοντας ταυτόχρονα την κλωστοϋφαντουργία, μεταξουργεία κ.ά. Στην περιοχή των καταρρακτών οργανώθηκαν τα πρώτα υδροκίνητα βιομηχανικά κτίρια, αλευρόμυλοι, σησαμοτριβεία, νεροτριβεία και βυρσοδεψεία.

Στην Περιοχή των Μύλων, χαρακτηρισμένος σήμερα ως ιστορικός τόπος, αναπαλαιώθηκαν τα κτίρια της βιομηχανικής περιοχής της Έδεσσας δημιουργώντας ένα Υπαίθριο Μουσείο Νερού, με ιδιαίτερη πολιτιστική, ιστορική και τουριστική αξία για την πόλη. Εκεί συναντάμε χαρακτηρισμένα ως ιστορικά διατηρητέα μνημεία όπως το κτίριο του Αλευρόμυλου Σαλαμπάση, μοναδικό δείγμα υδροτροχού κάθετης κίνησης με το αναπαλαιωμένο «Μπατάνι» στο εξωτερικό του. Σήμερα λειτουργεί σαν Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης με σημαντικό ρόλο στην εκπαιδευτική διαδικασία, καθώς ευαισθητοποιεί τους μαθητές σε θέματα περιβάλλοντος. Στο ισόγειο του πέτρινου κτιρίου υπάρχουν τρία ζεύγη από μυλόπετρες, το γνήσιο μεγάλο ξύλινο δοχείο, η μηχανή η οποία καθαρίζει το αλεύρι, η μηχανή πλύσης, οι ιμάντες μεταφοράς και η χοάνη μέσα στην οποία άδειαζαν τα σακιά. Δίπλα του βρίσκεται το Βυρσοδεψείο πρώην ιδιοκτησίας Καρανικόλα, ένα από τα 6 διατηρητέα μνημεία της Περιοχής των Μύλων. Πρόκειται για ένα πρωτοβιομηχανικό κτίριο, ιδιαίτερα σημαντικό για τη μελέτη της εξέλιξης της αρχιτεκτονικής. Τα βυρσοδεψεία χτίζονταν συνήθως σε παραθαλάσσιες περιοχές ή σε περιοχές που υπήρχε άφθονο τρεχούμενο νερό, στοιχείο απαραίτητο για την επεξεργασία του δέρματος. Σήμερα στεγάζει τις δράσεις του Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Έδεσσας, από τα πιο ενεργά και δυναμικά ΚΠΕ της χώρας.

Στο Υπαίθριο Μουσείο Νερού, συναντάμε, επίσης, τον Νερόμυλο Γιαννάκη, που διαθέτει ειδικά διαμορφωμένους τσιμενταύλακους και μυλαύλακους που οδηγούσαν το νερό στον μύλο τον οποίο κινούσε η «φτερωτή» για το άλεσμα των σιτηρών. Σήμερα το κτίριο του νερόμυλου λειτουργεί ως Ενυδρείο - Ερπετάριο. Στην ίδια περιοχή βρίσκουμε και το Σησαμοτριβείο Περτσεμλή, το οποίο αναπαλαιώθηκε, επίσης, και σήμερα λειτουργεί σαν διαδραστικός χώρος (Μύλος της Γεύσης), όπου οι επισκέπτες μπορούν να έρθουν σε επαφή με τη διαδικασία παραγωγής των προϊόντων του σησαμιού και να ενημερωθούν και τα τοπικά προϊόντα της Έδεσσας, αλλά και το Σησαμοτριβείο Αρδίτσογλου (Μύλος του Νερού και των 5 Ανθρώπινων Αισθήσεων), όπου αποκαταστάθηκε η οριζόντια μεταλλική φτερωτή, που δίνει κίνηση στις μυλόπετρες και στα υπόλοιπα μηχανήματα. Ακόμη, στο Υπαίθριο Μουσείο Νερού, συναντάμε έναν Υπαίθριο Κινηματογράφο και ένα εμπορικό και καλλιτεχνικό κέντρο. Το Υπαίθριο Μουσείο Νερού, αποτελεί έναν άρτια εξοπλισμένο χώρο, όπου οι επισκέπτες αναβιώνουν την παραγωγική διαδικασία μιας άλλης εποχής τόσο μέσα από τα κτίρια της περιοχής όσο και μέσα από το δίκτυο των διαδρόμων κίνησης νερού και ανθρώπων.

Τέλος, το κτίριο του Κανναβουργείου συμπληρώνει τις εγκαταστάσεις του μουσείου. Το κτίριο αυτό βρίσκεται σε χαμηλότερο επίπεδο από τα υπόλοιπα και είναι προσβάσιμο είτε μέσω ενός ανελκυστήρα, είτε από πέτρινα μονοπάτια. Το Κανναβουργείο αποτελεί ένα υδροκίνητο εργοστάσιο κλωστοϋφαντουργίας που παρήγαγε σχοινιά και σπάγκους από ινδική κάνναβη. Αποτελείται από επαναλαμβανόμενους κτιριακούς όγκους με δικλινείς ξύλινες στέγες που δημιουργούν τριγωνικά και διαθέτει μεγάλα παράθυρα με υπέρθυρα. Στο κτίριο διακρίνονται το τμήμα συσκευασίας, το τμήμα αποθήκευσης της πρώτης ύλης, το τμήμα παραγωγής και το τμήμα του μηχανουργείου και το λεβητοστάσιου.

Η επανάχρηση και αποκατάσταση των υδροκίνητων εργαστηρίων και εργοστασίων της Περιοχής των Μύλων στην Έδεσσα αποτελεί μια ιδιαίτερα σημαντική πρωτοβουλία της πόλης τόσο για την ανάδειξη των μοναδικών πρωτοβιομηχανικών της μνημείων όσο και για τη διατήρηση της ιστορίας της.